بررسی نسبت فرهنگ سیاسی با کودتا در ایران بررسی موردی: کودتای سوم اسفند 1299 و 28 مرداد 1332 ه.ش.

در این پژوهش، با روش ساختارگرایی و در چارچوب نظریه های مطالعات فرهنگی نسبت فرهنگ سیاسی با کودتا در دو مقطع سوم اسفند 1299 و 28 مرداد 1332 بررسی شد. با تعریف فرهنگ سیاسی در قالب رابطه ساختاری، ساحت هایی که سوژه ساماندهی می شود و به کنش در می آید، مورد مطالعه قرار گرفت. بر این اساس، حوزه هایی از زندگی روزمره ایرانیان، دستگاه های ایدئولوژیک آموزش، مذهب، احزاب و مطبوعات در هر دو دوره مطالعه شد. شواهد نشان می دهد طی دو دوره مشروطه خواهی و جنبش ملی گرایی در ایران، سوژه در بستر فرهنگی اقتدارگرایانه ساماندهی شده است و به کنش سیاسی در قالب مکانیزم های روانی سلطه پذیری- سلطه جویانه پرداخته است. چنانکه در عرصه جامعه مدنی، سوژگان سیاسی در دستگاه های ایدئولوژیک مذکور به منازعه قدرت-گرایانه خود دست زدند و در عوض تحقق نظم و قدرت دموکراتیک دولت، به بازتولید قدرت اقتدارگرایانه همت گماشتند و در نتیجه حاکمیت دموکراتیک در بدنه دولت را با بحران و فروپاشی مواجه کردند و در نهایت پدیده کودتا را تضمین و حتی گزینه اجتناب ناپذیر ساختند.